اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی (ADHD) چیست؟
اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی یا ADHD یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی-رشدی است که معمولاً در کودکی تشخیص داده می‌شود و می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. این اختلال بر توجه، کنترل تکانه و سطح فعالیت فرد اثر می‌گذارد.
شناخت علائم ADHD اولین قدم برای انتخاب درمان مناسب و مدیریت مؤثر این اختلال است.
تدوین و گردآوری : دنیا نهضت – روانشناس
علل بروز اختلال ADHD
علت دقیق این اختلال هنوز مشخص نیست؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و عصبی در بروز آن نقش دارند.
علائم و نشانه‌های ADHD
اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی معمولاً در دو گروه علائم بروز می‌کند:
- نقص توجه
- بیش‌فعالی – تکانشگری
علائم نقص توجه
- مشکل در تمرکز طولانی‌مدت
- فراموشی فعالیت‌های روزانه
- بی‌نظمی در انجام کارها
- سختی در پیگیری وظایف
علائم بیش‌فعالی – تکانشگری
- بی‌قراری و وول خوردن مداوم
- صحبت کردن بیش از حد یا بدون نوبت
- قطع کردن صحبت دیگران
- تصمیم‌گیری و عمل سریع بدون توجه به پیامدها
کودکان بیشتر این علائم را بروز می‌دهند، اما بسیاری از بزرگسالان نیز با ADHD زندگی می‌کنند و چالش‌های روزمره آن را تجربه می‌کنند.
درمان‌های مؤثر اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی (ADHD)
درمان ADHD معمولاً ترکیبی از رویکردهای رفتاری و دارویی است. مهم است که هر فرد بر اساس شرایط خود برنامه درمانی شخصی‌سازی شده‌ای دریافت کند.
۱. رفتاردرمانی
- آموزش والدین کودکان زیر ۶ سال برای مدیریت بهتر رفتارها در خانه
- آموزش مهارت‌های رفتاری جایگزین به کودکان بزرگ‌تر
۲. دارودرمانی
- داروها می‌توانند به کنترل علائم ADHD کمک کنند
- معمولاً در کنار رفتاردرمانی مؤثرتر هستند
- ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند
۳. نوروفیدبک (Neurofeedback)
- یک روش درمانی نوین، بدون دارو و بدون عارضه
- کمک به تنظیم الگوهای مغزی و بهبود تمرکز
- به‌عنوان یک رویکرد مکمل برای درمان ADHD بسیار موثر شناخته شده است
استفاده از نوروفیدبک برای درمان ADHD یکی از روش‌های محبوب در کلینیک‌های روانشناسی مدرن است؛ چون هم ایمن است، هم به کودکان و بزرگسالان کمک می‌کند بدون وابستگی به دارو، کیفیت زندگی خود را بالا ببرند.
پرسش‌های متداول درباره ADHD
آیا ADHD فقط در کودکان دیده می‌شود؟
خیر، گاهی بزرگسالان هم با این اختلال زندگی می‌کنند.
آیا نوروفیدبک جایگزین دارو می‌شود؟
نوروفیدبک می‌تواند بدون دارو هم مؤثر باشد، اما معمولاً در کنار روش‌های دیگر بیشترین اثر را دارد.