شب ادراری کودکان چیست؟
شب ادراری، که به آن بی‌اختیاری ادرار در شب نیز گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که کودک در هنگام خواب ادرار می‌کند. این مشکل شایع است و معمولاً جای نگرانی ندارد. تا سن ۵ سالگی، حدود ۱۵ درصد کودکان شب‌ها خیس می‌کنند و این میزان تا سن ۱۰ سالگی به ۱ درصد کاهش می‌یابد.
اگر نگران شب ادراری کودکتان هستید، مشاوره با روانشناس، روانپزشک و یا متخصص اعصاب و روان می‌تواند به تشخیص علت و تعیین بهترین روش درمان کمک کند.
تدوین و گردآوری : دنیا نهضت – روانشناس
دلایل شب ادراری کودکان
رشد طبیعی
در بسیاری از کودکان، شب ادراری بخشی از رشد طبیعی است. مثانه، سیستم عصبی و مغز کودک هنوز در حال تکامل هستند و ممکن است نتوانند ادرار را به‌طور کامل در طول شب کنترل کنند.
عوامل ژنتیکی
اگر یکی از والدین در دوران کودکی شب ادراری داشته باشد، احتمال ابتلای کودک بیشتر است.
تولید بیش از حد ادرار
برخی کودکان در شب ادرار بیشتری تولید می‌کنند و مثانه کوچک‌شان نمی‌تواند آن را نگه دارد.
خواب عمیق
برخی کودکان به قدری عمیق می‌خوابند که سیگنال‌های پر شدن مثانه را متوجه نمی‌شوند.
استرس
رویدادهای استرس‌زا مثل شروع مدرسه، تولد خواهر یا برادر یا نقل مکان می‌توانند باعث شب ادراری شوند. درمان استرس کودکان با نوروفیدبک به‌طور غیرمستقیم می‌تواند در کاهش شب ادراری مؤثر باشد.
مشکلات پزشکی
گاهی شب ادراری ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند عفونت ادراری، دیابت یا آپنه خواب است.
درمان شب ادراری با نوروفیدبک
نوروفیدبک یک روش درمانی غیرتهاجمی است که به مغز کودک کمک می‌کند عملکرد خود را کنترل کند و الگوهای مغزی ناکارآمد را اصلاح نماید.
در کودکانی که علت پزشکی ندارند و علائم اضطراب در مغز مشاهده می‌شود، نوروفیدبک می‌تواند شب ادراری را به‌طور کامل کاهش دهد.
چگونگی عملکرد نوروفیدبک
- حسگرهای EEG فعالیت مغز را ثبت می‌کنند.
- بازخورد بلادرنگ از طریق صدا یا تصویر به کودک داده می‌شود.
- مغز یاد می‌گیرد الگوهای صحیح عصبی را جایگزین الگوهای ناکارآمد کند.
اولین تغییرات معمولاً بین جلسه دهم تا پانزدهم ظاهر می‌شوند. در صورت عدم مشاهده تغییر، روند درمان اصلاح می‌شود یا در موارد مقاوم، استفاده از نوروفیدبک متوقف می‌شود.
راهکارهای فوری برای مدیریت شب ادراری
با اینکه درمان فوری شب ادراری وجود ندارد، اقدامات زیر می‌تواند تعداد دفعات شب ادراری را کاهش دهد:
- محدود کردن مصرف مایعات ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب (به‌ویژه نوشیدنی‌های شیرین یا کافئین‌دار).
- اطمینان از مصرف کافی مایعات در طول روز.
- رفتن به دستشویی قبل از خواب و در طول شب.
- استفاده از زنگ هشدار شبانه برای بیدار شدن در کودکان بزرگتر.
- استفاده از تشک ضدآب برای محافظت از تخت.
- روشن گذاشتن چراغ شب در اتاق خواب برای دسترسی آسان به سرویس بهداشتی.
- حمایت روانی و اطمینان دادن به کودک بدون سرزنش یا خجالت دادن.
شب ادراری مشکلی شایع و اغلب طبیعی در کودکان است، اما می‌تواند برای کودک و خانواده استرس‌زا باشد. در صورت تداوم مشکل، مشاوره با روانشناس و متخصص نوروفیدبک بهترین راهکار برای تشخیص علت و درمان مؤثر است. نوروفیدبک با اصلاح الگوهای مغزی و کاهش اضطراب، به کاهش شب ادراری کمک می‌کند و کیفیت خواب کودک را بهبود می‌بخشد.