در دنیای پرشتاب امروز، همه به دنبال پیدا کردن راه‌هایی برای رسیدن به بهترین عملکرد خود هستند چه در ورزش، چه در دانشگاه، چه در فعالیت‌های خلاقانه یا زندگی حرفه‌ای. آموزش از طریق نوروفیدبک ( Neurofeedback ) روشی نوآورانه و دارای پشتوانه علمی است که به افراد کمک می‌کند تا عملکرد مغز خود را بهینه کنند و منجر به افزایش تمرکز، تنظیم بهتر احساسات و بهبود کلی عملکرد ذهنی شود.
اما آموزش نوروفیدبک ( Neurofeedback ) دقیقاً چگونه کار می‌کند و چرا به ابزاری محبوب برای دستیابی به ارتقا عملکرد ذهنی تبدیل شده است؟
تدوین و گردآوری : دنیا نهضت – روانشناس
نوروفیدبک ( Neurofeedback ) چیست؟
نوروفیدبک ( Neurofeedback )، که با نام بیوفیدبک EEG نیز شناخته می‌شود، نوعی آموزش مغز است که از نظارت بلادرنگ بر فعالیت امواج مغزی برای آموزش مغز به نحوه تنظیم بهتر خود استفاده می‌کند. سیستم‌های نوروفیدبک ( Neurofeedback ) با استفاده از حسگرهای قرار داده شده روی پوست سر، فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری کرده و این اطلاعات را از طریق نشانه‌های دیداری یا شنیداری نمایش می‌دهند.
این بازخورد به افراد اجازه می‌دهد تا یاد بگیرند که چگونه الگوهای امواج مغزی خود را از حالت‌هایی با عملکرد پایین تر (مانند حواس‌پرتی یا اضطراب) به حالت‌های کارآمدتر و متمرکزتر مرتبط با عملکرد ذهنی تغییر دهند.
پیشینه علمی آموزش ارتقا عملکرد
امواج مغزی ما به طور طبیعی بسته به وضعیت ذهنی و عاطفی ما بین فرکانس‌های مختلف نوسان می‌کنند. به عنوان مثال، امواج مغزی کندتر (مانند امواج تتا) در هنگام خواب‌آلودگی یا خیال‌پردازی رایج هستند، در حالی که امواج سریع‌تر (مانند امواج بتا) زمانی که هوشیار و متمرکز هستیم، غالب هستند. آموزش ارتقا عملکرد با نوروفیدبک ( Neurofeedback ) به مغز کمک می‌کند تا زمانی که در حالت ناکارآمد هست را شناسایی کند و آن را به سمت الگوهای مرتبط با افزایش تمرکز، آرامش و تاب‌آوری ذهنی هدایت کند.
این فرآیند تا حدودی مانند یک تمرین برای مغز است. همانطور که ورزش بدنی عضلات را تقویت می‌کند، نوروفیدبک ( Neurofeedback ) مغز را آموزش می‌دهد تا کارآمدتر و انعطاف‌پذیرتر عمل کند. با گذشت زمان، این منجر به بهبودهای پایدار در دامنه توجه، مدیریت استرس و سرعت پردازش شناختی می‌شود.
جلسه آموزشی چگونه پیش می رود ؟
در طول یک جلسه معمولی نوروفیدبک ( Neurofeedback )، حسگرها به آرامی روی پوست سر قرار می‌گیرند تا فعالیت امواج مغزی را رصد کنند. ممکن است فیلم تماشا کنید، به موسیقی گوش دهید یا با یک رابط بازی که برای پاسخ به امواج مغزی شما طراحی شده است، مشغول شوید. وقتی مغز شما الگوهای مورد نظر را تولید می‌کند، سیستم بازخورد مثبتی مانند تصاویر واضح‌تر یا صداهای پاداش‌دهنده ارائه می‌دهد و آن حالت را تقویت می‌کند.
اگر امواج مغز شما به حالت‌هایی با کارآمدی پایین تر تغییر کند، بازخورد کاهش می‌یابد و مغز شما را به خوداصلاحی و بازگشت به فعالیت بهینه تشویق می‌کند. از طریق این حلقه تعاملی، مغز شما به تدریج یاد می‌گیرد که حالت‌های مرتبط با اوج عملکرد را حتی خارج از جلسات تمرینی حفظ کند.
چه کسی می‌تواند از نوروفیدبک ( Neurofeedback ) ارتقا عملکرد بهره‌مند شود؟
در حالی که آموزش نوروفیدبک ( Neurofeedback ) در ابتدا برای کمک به افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی یا روانی توسعه یافته بود، اما به طور فزاینده‌ای در بین ورزشکاران، متخصصان تجارت، دانشجویان و هنرمندانی که می‌خواهند توانایی‌های ذهنی خود را به حداکثر برسانند، محبوب شده است. این یک رویکرد بدون دارو و غیرتهاجمی است که از تمرکز بهتر پشتیبانی می‌کند، اضطراب را کاهش می‌دهد، خواب را بهبود می‌بخشد و تنظیم عاطفی را افزایش می‌دهد، که همه این موارد عناصر حیاتی برای ارتقا عملکرد پایدار هستند.