برشی از کتاب

هدف هوشمندانه

بله درست حدس زدید، در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)، SMART سر واژه‌هایی است که ما می‌خواهیم با استفاده از آنها به تعیین اهداف هوشمندانه بپردازیم. اما این کلمه واقعا به چه معناست؟

برشی از کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت

نویسنده: دکتر پیمان دوستی

S= یک هدف باید خاص باشد. طبق این تعریف، می‌خواهم ورزش کنم یک هدف SMART نیست، زیرا دقیقا مشخص نکرده‌ام که چه ورزشی می‌خواهم انجام دهم، اما می‌خواهم ورزش شنا انجام دهم، یک هدف خاص است.

M= یک هدف SMART باید واقعا برای من معنا دار و مهم باشد و از صمیم دلم انجام آن برای اهمیت داشته باشد.

A= اما این هدف باید تا حدی قابل پیش بینی باشد. برای مثال بتوانم تا حدی پیش بینی کنم که اگر مشکل خاصی پیش نیاید، می‌توانم آخر هفته‌ها به استخر بروم.

سفارش این کتاب

R= لازم به ذکر نیست که هدفی می‌تواند SMART باشد که با واقعیت و محدودیت‌های فعلی من، همخوانی داشته باشد. وضعیت جسمانی، مالی، تحصیلی، شغلی و … هنگام انتخاب یک هدف هوشمندانه، باید در نظر گرفته شود.

T= و اما یک قسمت مهم، زمان بندی انجام هدف است. من دقیقا از چه وقتی و چطور می‌خواهم به سمت هدف هوشمندانه خودم حرکت کنم؟

مشاهده‌گر بودن

وقتی صحبت خواب و خواب دیدن به میان می‌آید، باید بگویم تجربه فراوانی در آن دارم. احتمالا برای شما هم پیش آمده باشد زمانی که خواب می‌بینید، خود را به طور همزمان در موقعیت خواب بیننده و کسی که در خواب رویدادهایی برایش اتفاق می‌افتد، یافته باشید. به طور دقیق یعنی شما به نوعی مشاهده‌گر خودتان در خواب هستید و از این مشاهده آگاه هستید.

برشی از کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت

نویسنده: دکتر پیمان دوستی

دانلود ویدئوهای آموزشی

گاهی موضوع را بدین شکل مطرح می‌کنم: فرض کنید که قطاری در حال حرکت است و شما به طور همزمان دو نقش را بر عهده دارید. نقش اول این است که راننده قطار هستید و قطار را به جلو پیش می‌رانید و همزمان بر روی پلی ایستاده‌اید و واگن‌های مختلف قطار را از نمایی دورتر مشاهده می‌کنید. در این تصویر سعی کنید که واگن‌ها را بدون هرگونه قضاوت صرف نظر از اینکه واگن‌ها کوچک هستند یا بزرگ، زشت هستند یا زیبا، خالی هستند یا پر و … فقط تماشا کنید و از این تماشای خود آگاه باشید.

نگرشی باز و کنجکاوانه

به نظرم این کلمات واقعا تامل برانگیز هستند، “نگرشی باز و کنجکاوانه”. زمانی که برای نوشتن کتاب دست به قلم شدم، جسمی که روبرویم بر روی میز بود، توجهم را به خودش جلب کرد و مدتی به تماشایش پرداختم. نسبتا گرد بود.

برشی از کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت

نویسنده: دکتر پیمان دوستی

در قسمت بالای آن کمی فرو رفتگی وجود داشت و یک شاخه کوچک از آن بیرون آمده بود. پوست قرمز رنگش با کمی سایه زرد تزئین شده بود. بر روی پوست، نقاط و خطوط زرد رنگی نیز دیده می‌شد. زمانی که با دقت بیشتری نگاه کردم، فرو رفتگی دیگری در قسمت پایین دیدم که از لحاظ شکل ظاهری و عمق، با فرورفتگی بالا متفاوت بود.

سفارش این کتاب

شی را لمس کردم و متوجه برآمدگی کوچکی در پشت آن شدم. کنجکاوتر شده و با چاقو اندکی از پوست آن را برداشتم. بوی نسبتا خوبی داشت. کنجکاویم اجازه نمی‌داد تا مزه آن را امتحان نکنم. با تمام وجود همه حواس خود را (لامسه، بینایی، بویایی، چشایی و شنوایی) را درگیر کرده بودم و به جنبه‌های مختلفی از آن توجه می‌کردم. دقیقا مثل دانشمندی عمل می‌کردم که تا کنون سیب ندیده و می‌خواهد به جنبه‌های مختلفش توجه کند.

بله، از مفهوم کلیدی‌ای در پذیرش و تعهد درمانی(ACT) به نام توانایی داشتن نگرشی باز و کنجکاوانه، تشکر می‌کنم. در ادامه خواهیم دید که این توانایی شگفت انگیز، تا چه اندازه می‌تواند به غنی زندگی کردن ما کمک کند.

بار دیگر داستان نگرش باز و کنجکاوانه‌ای که پیش‌تر توضیح دادم را به یاد بیاورید. به احساس‌ها و هیجان‌هایی که در حال حاضر تجربه می‌کنید، توجه کنید. این احساس‌ها و هیجان‌ها می‌توانند شامل هر احساس و هیجانی اعم از خشم، وحشت، خوشحالی، خنثی بودن، عذاب وجدان، حسادت، ترس، دلشوره، خوشی، افتخار، غرور و … باشد.

چند نفس عمیق بکشید و به وجود آنها اذعان کنید. می‌خواهم بدانید که در حال حاضر در حال تجربه چه احساس یا هیجانی هستید. بدانید که این احساس‌ها هرچه هستند، چه خوشایند و چه ناخوشایند، لزومی ندارد که از دست آنها خلاص شوید، فقط می‌خواهم به حضور آنها اذعان داشته باشید و از آنها آگاه باشید. حال با نگرشی باز و کنجکاوانه، درست مثل دانشمندی که می‌خواهد جنبه‌های مختلفی از بدن خود را کشف کند، به بدن خود دقت کنید.

سفارش این کتاب

برای چند لحظه همه تمرکز خود را بر روی بالا و پایین رفتن سینه‌تان بگذارید. یادتان باشد که این تمرین، تمرینی برای آرام سازی شما نیست و می‌خواهم صرفا به حس‌های بدنی‌تان توجه کنید. بدانید که در حال تجربه چه حسی هستید، سپس همه تمرکز خود را بر روی بالا و پایین رفتن شکم‌تان معطوف کنید. چند لحظه همه حواس‌تان را بر روی ریتم قلب خود معطوف کنید. در ادامه سعی کنید به سایر قسمت‌های بدن خود به همین شکل توجه کنید. حین اجرای تمرین ممکن است افکاری از ذهن شما عبور کند، دریچه ذهن خود را باز بگذارید و به همه آنها اجازه رفت و آمد بدهید. بدانید که لزومی ندارد تا با این افکار مبارزه کنید یا آنها را از خود دور کنید. همچنان سعی کنید مانند یک دانشمند با نگرشی باز و کنجکاوانه حس‌های مختلف بدنی خود را وارسی کنید.

در ابتدای انجام تمرین ممکن است که بارها حواستان پرت شود، این امر طبیعی است، پس دوباره سعی کنید تمرکز کنید. انجام روزانه‌این تمرین مفید است و احتمالا لازم به توضیح نیست که هرچه بیشتر تمرین را انجام دهید، سود بیشتری حاصل می‌شود.